Het Europese project Biorefine streeft naar grensoverschrijdende samenwerking voor een beter hergebruik van nutriënten uit overschotregio’s. Op donderdag 16 en vrijdag 17 april was een Vlaamse delegatie te gast bij de Chambre d’Agriculture in Rennes om kennis te maken met de mestproblematiek in Bretagne en ervaringen tussen beide regio's uit te wisselen.
Adeline Haumont van een lokaal energie agenstschap (Aile) stak van wal met de voorstelling van het Biorefine project. Alle onderwerpen en thematieken die op de agenda stonden, werden eerst door de Franse delegatie toegelicht. Nadien kwam telkens de Vlaamse delegatie aan het woord. Op die manier kon een vergelijking worden gemaakt voor de verschillende regio’s. Viooltje Lebuf (VCM) schetste de Vlaamse context inzake mestmanagement en productie van organische meststoffen. Véronique De Geest van Biogas-E gaf een presentatie over biogasproductie als bron voor bioraffinage. Vanuit biogebaseerde grondstoffen kunnen via anaerobe vergisting nieuwe producten en energiedragers geproduceerd worden. In bijlage kan je de presentatie consulteren. Filip Raymaekers van Profex (DLV) gaf een uiteenzetting over de markt van organische meststoffen. Wim Vanden Auweele van Vlaco sloot de presentaties af met een beschrijving van het wettelijk kader en de toegepaste strategieën van de kwaliteitsgarantie. Alle Vlaamse partners konden ervoor kiezen om hun presentatie in het Nederlands te geven, want er was gezorgd voor simultane vertaling.
Mestverwerking in Bretagne
Vaste mestsoorten, samen met dikke fracties van varkensmest of digestaat, worden veelal gecomposteerd op de landbouwbedrijven zelf, meestal met mechanisch keren, en vaak in open lucht. Geforceerd beluchten zoals in Vlaanderen komt heel wat minder voor. Ongeveer 80% van de totale compostproductie in Bretagne is afkomstig van individuele landbouwbedrijven. De compost wordt, net als de pluimveemest uit de streek, onder een NFU-norm vermarkt in de akkerbouwregio’s van Frankrijk. Tussen producent en gebruikers zitten vaak nog heel wat schakels. In de discussie na afloop werd gesteld dat er voldoende plaatsingsruimte is in Franse akkerbouwregio’s voor organische meststoffen, gezien de dalende tendens van het koolstofgehalte, die vaak gerelateerd wordt aan eenzijdig gebruik van minerale meststoffen. Een algemene vaststelling is wel dat de prijzen die voor de composten betaald worden te laag zijn om het voor de producent interessant te maken. Bretoense composteerders zijn vragende partij voor meer promotie, sensibilisering en ondersteuning van compostgebruik in de akkerbouwgebieden.
Bezoek aan een composteer- en vergistingssite
Op vrijdag werd een bezoek gebracht aan een kleinschalige vergistingsinstallatie, die wordt gerund door een viertal varkenshouders. Naast varkensmest wordt ook haver, een lokaal veel gebruikte tussenteelt, vergist, en een kleiner aandeel stalmest, groenafval en kaf als nevenproduct van de graanoogst. Het digestaat wordt gecentrifugeerd, waarna de dunne fractie lokaal kan uitgereden worden, en de dikke fractie op de vergistingssite wordt gecomposteerd.
Een tweede bezoek ging door op de vergistingssite van Géotexia, waar 40.000 m³ biomassa wordt verwerkt, waarvan de helft mest en de helft OBA’s. Alle inputstromen worden gehygiëniseerd voorafgaand aan het vergistingsproces. Het digestaat gaat door een centrifuge, waarna de gedroogde dikke fractie wordt afgezet. De dunne fractie gaat door een ultrafiltratie, en vervolgens door een omgekeerde osmose. Beide concentraten worden apart vermarkt, en vinden lokaal afzet bij de akkerbouwers. Het permeaat wordt gebruikt als irrigatiewater. Géotexia heeft een homologatie om zowel beide concentraten als het gedroogde digestaat op de Franse markt af te zetten. Net zoals in Vlaanderen moeten de concentraten wel onder het statuut ‘dierlijke mest’ afzet vinden, hoewel ze nauwelijks nog organische stof bevatten.
Met dank aan Viooltje Lebuf (VCM) voor bijdrage aan dit verslag