eigen_frontfoto

TransBio lesavond: flexibele elektriciteitsproductie

De TransBio lesavond over flexibele elektriciteitsproductie ging door in hartje Mechelen bij aanwezigheid van een 25-tal geïnteresseerden. Vanuit de biogassector is er de laatste jaren steeds meer interesse in flexibele elektriciteitsproductie, zeker door de onduidelijkheid naar toekomstige ondersteuning. De focus van deze lesavond lag daarom op de mogelijkheden en opportuniteiten van biogasinstallaties om hun flexibiliteit te vermarkten.

Biogasinstallaties als balansregelaar

Hans Vandenbroucke van Elia kwam als eerste aan het woord. Elia is de Belgische hoogspanningsnetbeheerder en vormt de tussenschakel tussen energieproducenten, in binnen- en buitenland, en de distributienetbeheerders. Bovendien is Elia verantwoordelijk voor het behouden van de netstabiliteit. Net door de toename aan hernieuwbare energiebronnen op basis van weersafhankelijke bronnen zoals wind en zon, staat Elia voor nieuwe uitdagingen om de netstabiliteit te verzekeren. Zo zal de nood aan balanceringsreserve in België stijgen de komende jaren. Op de balancerings- of reservemarkt kunnen productie-eenheden hun capaciteit ten dienste stellen om de frequentie van het net, 50 Hz, te waarborgen. Wanneer de frequentie te hoog is, zullen deze eenheden afschakelen en hun productie verminderen, bij te lage frequentie net het omgekeerde. Afhankelijk van de marktvraag kunnen de vergoedingen voor het stabiliseren van het net oplopen tot enkele honderden euro’s. Elia wil de komende jaren de mogelijkheden van de reservemarkt uitbreiden, waardoor er opportuniteiten ontstaan voor biogasinstallaties.

Biogasinstallaties draaien momenteel vaak quasi op vollast om het aantal groenestroomcertificaten te maximaliseren. De opportuniteiten voor deze installaties liggen voornamelijk bij de neerwaartse afregeling. Door kortstondig geen vollast meer te draaien wanneer nodig, krijgen de operatoren onbalanstarieven uitbetaald die soms ruimschoots het verlies aan certificaten kunnen compenseren. Op 1 juli 2017 lanceert Elia een nieuw product, genaamd BidLadder, waarbij flexibiliteit per bod wordt verhandeld. Biogasinstallaties kunnen hun flexibiliteit, tot 45 min. voor het eigenlijk gebruik, aanbieden op zelf gekozen tijdstippen voor een periode van 15 min. Elia verwacht dat de vraag naar flexibiliteit en balanceringsreserves enkel maar zal toenemen. Voor biogasinstallaties zijn er dus zeker opportuniteiten om meer in te spelen op de nood aan flexibiliteit.

Jan De Decker van Next Kraftwerke Belgium kon dit alleen maar bevestigen. Biogas is immers één van de weinige hernieuwbare energiebronnen die flexibel kunnen ingezet worden. Operatoren van biogasinstallaties hebben dus de mogelijkheid om enkel elektriciteit te produceren wanneer de prijs hoog is. Next Kraftwerke is in België voornamelijk actief op de reservemarkt. Biogasinstallaties aangesloten bij Next Kraftwerke worden opgenomen in het portfolio samen met alle andere productie-eenheden en aangestuurd vanop een ‘Virtual Power Plant’. De optimale elektriciteitsproductie wordt bepaald op basis van de marktvraag en de capaciteiten van de installatie, waardoor de inkomsten van de biogasinstallatie kunnen toenemen. Door het openstellen van de reservemarkt voor nieuwe diensten en producten ziet Next Kraftwerke nog veel potentieel voor biogasinstallaties, voornamelijk dan in het aanbieden van neerwaartse flexibiliteit zowel via de reservemarkt als via BidLadder. Op langere termijn ziet Jan De Decker zelfs de focus verlegd worden van flexibiliteit aanbieden op de reservemarkt naar flexibiliteit verhandelen op de day-ahead markt en de intra-day markt. Vanwege de hoge flexibiliteit van een WKK-motor en de mogelijkheid tot opslag van biogas bieden bio-WKK’s ook op deze markten vele voordelen.  

Beter drie kleine WKK's dan één grote

Afsluiten deden we met Jacob Klimstra, een internationaal expert op het vlak van WKK-motoren. Hij stak van wal met een korte opfrissing van de basics van WKK-motoren en rendementsberekeningen. Een WKK-motor niet op volle capaciteit laten draaien heeft natuurlijk een effect op het rendement van de motor. Al bleek dit bij een hoog rendement motor veel minder dan bij laag rendement motor. Een hoog rendement motor scoort dus niet alleen op vollast, maar ook op deellast. Het inzetten op flexibele productie heeft echter zijn beperkingen. Vanaf een belasting van lager dan 70% begint het rendement sterk af te nemen en de onderhouds- en kapitaalskosten per kWh sterk toe te nemen. Jacob Klimstra wou vooral met zijn presentatie aantonen dat WKK-motoren  perfect in staat zijn om flexibel te produceren en zo de netstabiliteit mee kunnen verzekeren. Echter, er zijn ook limieten waardoor grotere veranderingen in de belastingsvraag beter aangepakt worden met meerder motoren in parallel dan één grote motor. Aansluitend op deze conclusie, ontspon volgende discussie:   

Vanuit het publiek kwam de vraag wat de beste investering is wanneer een biogasinstallatie vandaag opnieuw de keuze moet maken:

  • 1 WKK-motor van 1500 kW
  • 2 WKK motoren, 1 van 1000 kW en 1 van 500 kW
  • 3 WKK motoren van 500 kW

De drie sprekers kwamen tot de consensus dat om flexibel te produceren, drie motoren van 500 kW ongetwijfeld de beste keuze is. Zo kan bij lage energieprijzen één of meerdere motoren worden uitgeschakeld terwijl de overige op vol vermogen, en dus hoog rendement blijven draaien. Voor de uitgeschakelde motoren zullen in deze periodes geen onderhoudskosten gemaakt worden en zal geen slijtage optreden, waardoor ze langer meegaan. Wanneer je één motor op half vermogen laat draaien daarentegen, blijven onderhoud en slijtage kosten gelijk, terwijl de elektriciteit- en warmteproductie lager is.

Met andere woorden de investering in drie kleine motoren is groter, maar de mogelijkheden om flexibel te produceren nemen toe. Bovendien zet je met deze investering in op meer productiezekerheid zodat je kan blijven produceren ook wanneer één motor tijdelijk stilvalt. Jacob Klimstra voegt nog toe dat het steeds beter is over meerdere gelijke motoren te beschikken omwille van identieke reserveonderdelen en hetzelfde onderhoud.

Datum