Guido Lammerant, landbouwer, deelt zijn praktijkervaringen. ‘Gebruik van ammoniumzouten maakt het proces logistiek wat omslachtiger en vraagt meer organisatie, maar wij vinden het de moeite waard gezien de voordelen voor de teelten.’
Dag Guido, kan je wat meer vertellen over jouw landbouwbedrijf in Koksijde?
Na mijn studies landbouwingenieur aan de Universiteit Gent, startte ik op het landbouwbedrijf van mijn ouders. Dit run ik nu samen met mijn zoon. Het betreft een puur akkerbouwbedrijf, met teelten zoals tarwe, aardappelen en suikerbieten. Ook is er een koppeling naar hoevetoerisme. Daar evolueerden we van het aanbieden van enkele kamers met halfpension naar een vakantiewoning voor grote groepen.
De manier waarop in functie van de aardappelteelt wordt bemest, veranderde ook doorheen de tijd. Hoe gebeurde dit oorspronkelijk?
Stalmest wordt in het najaar toegediend na de tarweoogst en voor het zaaien van een groenbemester. In het daaropvolgend voorjaar wordt op de omgeploegde grond runderdrijfmest gebracht. Dit vormt de basisbemesting voor de aardappelen. Na het planten van de aardappelen dienden we nog een vloeibare stikstofoplossing toe, namelijk urean (39% stikstof), voor de ruggen werden opgehoogd met een rijenfrees.
De laatste 10 jaar zet je in op rijenbemesting en het gebruik van ammoniumsulfaat. Vanwaar die verandering?
Door onder andere de weersafhankelijkheid kon rugophoging vaak niet onmiddellijk gebeuren na toediening van de stikstofoplossing. De kans op stikstofvervluchtiging was dan ook reëel, met een ingeschat verlies van zo’n 5 tot 10%. De impact op het milieu en onze portemonnee heeft er ons toe aangezet het alternatief van rijenbemesting te onderzoeken, zijnde dus bemesting tijdens rugophoging. Na een testfase met een machine uit Nederland, bouwden we onze eigen rijenfrees om. We bemesten ook niet meer enkel met urean, maar gebruiken een deel spuiwater afkomstig van de luchtwasser van een lokale varkensboer. Het spuiwater, in dit geval ammoniumsulfaat, is een waardevolle stikstof- en zwavelmeststof. Het mengsel van ammoniumsulfaat en urean wordt afgestemd op wat er volgens de grondontleding nog nodig is. Uiteindelijk automatiseerden we zelf een tweedehands sproeimachine om te kunnen fungeren als een upgrade van onze eerdere rijenbemester.
Merkte je verandering op aan de teelten door het gebruik van ammoniumsulfaat in de vorm van spuiwater?
De aardappelteelten waaraan het mengsel van spuiwater en urean is toegediend, blijken wat vitaler bij de startfase, maar sterven ook vroeger af. Hoewel er dus geen opbrengsttoename is, is deze evolutie wel belangrijk voor ons, aangezien we zo wat vroeger kunnen starten met rooien in functie van de regen. Door de aanwezige poldergrond kan dit het verschil maken tussen een eenvoudige of zeer moeizame oogst. Ook de toevoeging van zwavel aan de bodem is interessant voor de tarweteelten die na de aardappelen komen en in functie van het opbouwen van zwavelvoorraden in de bodem.
En op logistiek en financieel vlak?
Hoewel spuiwater normaal gratis kan worden afgehaald, zal je er niet persé financieel op vooruitgaan gezien de hogere arbeids- en transportkosten voor toediening van een minder geconcentreerde meststof. Waar bijvoorbeeld 250 liter stikstofoplossing per hectare voldoende was met het gebruik van enkel urean, kan dat oplopen tot meer dan 1000 liter per hectare wanneer ook een deel spuiwater wordt gebruikt. Gebruik van ammoniumzouten maakt het proces logistiek dus wat omslachtiger en vraagt meer organisatie, maar wij vinden het de moeite waard gezien de voordelen voor de teelten.
Je hebt sinds kort ook al wat ervaring met de toediening van ammoniumnitraat gewonnen uit mest?
Klopt. Ik maak deel uit van de Operationele Groep RENURE, die wordt getrokken door Inagro. Door een tijdelijke ontheffing op het Mestdecreet in kader van dit project kan ammoniumnitraat, gewonnen uit dierlijke mest, toegediend worden voor een specifieke periode op specifieke plaatsen. Eind april vond de bemesting van de aardappelen plaats. Eén strook werd met urean bemest, de andere met ammoniumnitraat.
Ammoniumnitraat kan bekomen worden na stripping-scrubbing van de dunne fractie van digestaat. Werd dergelijk ammoniumnitraat gebruikt voor de veldproeven?
Op heden gebruiken we ammoniumnitraat dat werd geproduceerd door stripping-scrubbing van de dunne fractie van niet-vergiste varkensmest. Voor de veldproeven die we uitvoeren, kon het echter ook evengoed afgeleid zijn van digestaat.
Wanneer zullen de resultaten van de veldproeven gekend zijn?
Als de omstandigheden goed zijn, zal de oogst waarschijnlijk eind september plaatsvinden. Dan zullen verschillen in opbrengst in kaart worden gebracht. Op vandaag zijn er nog geen visuele verschillen merkbaar, wat doet verhopen dat het product even goed zal zijn als het minerale alternatief.
Zie je je evolueren naar het gebruik van ammoniumzouten afgeleid van digestaat, indien het regelgevend kader wordt aangepast?
Afhankelijk van de resultaten van de veldproeven en indien we het bemestingsplan met dergelijke ammoniumzouten zouden kunnen invullen, kan dit een optie zijn. Voor mij blijft het lokale karakter echter van belang. Nu kan ik spuiwater afhalen aan mijn achterdeur en help ik daar ook mijn collega-landbouwer mee. Verder staan we niet stil. Het zou kunnen dat we de op punt gezette bemestingstechniek met ammoniumsulfaat in de toekomst ook gebruiken voor het bemesten van de bieten. Een snellere groei in het begin en daarna goed afrijpen zou ook hier immers niet verkeerd zijn. Verder is het tijdstip waarop de stikstof vrijkomt belangrijk voor de biet. Ondanks de beperkingen van het Mestdecreet, trachten we er dus steeds het maximum uit te halen. Met techniek, vakkennis en andere producten.
Raadplaag hier het volledige Biogas-E magazine.
Inhoud: © Biogas-E magazine
Foto's: © Guido Lammerant en Inagro