De dag startte met een bezoek en rondleiding aan de GFT+-vergister van IGEAN. We werden in groepjes ingedeeld, en ik had het geluk om rondgeleid te worden door Peter Magielse zelf, de technisch directeur van IGEAN. Voor het volledige productieproces, verwijs ik naar de presentatie, en het flowschema van de Dranco installatie Brecht II. Ik heb vooral volgende zaken onthouden. De Dranco-techniek die wordt toegepast staat voor DRoge ANaerobe COmpostering. De voordelen van deze techniek zijn dat er geen bezinksel en geen drijflagen voorkomen, er geen geurhinder is, er slechts een beperkte ruimte nodig is, en er wordt een hoge kwaliteit compost geproduceerd. Op de site staan 2 DRANCO installaties, met een totale capaciteit van 65.000 ton, en een elektrisch vermogen van 2400 kWe. De vergisting is een thermofiel proces ( procestemperatuur 50 à 55 °C), en de gemiddelde biogasproductie is 108 Nm³ biogas/ton. Hiermee kan IGEAN een elektriciteitsproductie van 11.956 MWh realiseren, waarvan 7.800 MWh (65%) op het elektriciteitsnet kan geïnjecteerd worden.
Na deze interessante rondleiding, werden we verwacht in de E10 Hoeve, waar we werden verwelkomd door Hedwig De Pauw, van de provincie Oost-Vlaanderen.
Filip Velghe van OWS stelde het project voor. De aanleiding voor het project is dat er jaarlijks een grote hoeveelheid bermgras beschikbaar is (± 300 kton/jaar in Vlaanderen), die momenteel grotendeels onbenut wordt. Tevens is er een stijgende vraag naar en nood aan hernieuwbare energie.
Het project werd op volgende manier aangepakt:
Werkpakket 1: Oogst en bewaring van het bermgras
Werkpakket 2: Demo op volle schaal
Werkpakket 3: Ondersteunende laboproeven
Werkpakket 4: Economische evaluatie
Werkpakket 5: Duurzaamheidsevaluatie
Filip gaf toelichting bij WP1 en WP3, en concludeerde dat:
- Voorjaarsgras een hoger biogaspotentieel heeft dan najaarsgras
- Tussentijdse opslag tot een aanzienlijk verlies aan biogaspotentieel kan leiden
- Een goede afdekking van de kuil belangrijk is om het biogaspotentieel te behouden
- Tot 50% bermgras toevoegen aan GFT-vergisting perfect mogelijk is, want
- Geen negatief effect op vergistingsproces
- Eerder daling van ammoniumgehalte
- Geen (negatief) effect op ontwatering en compostering
- 100% bermgrasvergisting is ook mogelijk, maar hier zijn toch nadelen aan verbonden:
- het materiaal is zeer vezelig,
- er is extra water nodig en
- het is economisch minder interessant, zeker bij een laag biogaspotentieel van het gras.
Peter Magielse ging vervolgens iets dieper in op de technische aspecten van bermgrasvergisting in combinatie met GFT. Tijdens de proeven op volle schaal waarbij bermgras tot 25% van de inputmix uitmaakte, werden geen problemen vastgesteld. Het gras werd samen met het GFT voorbehandeld, en nagenoeg alle gras kwam in de vergistbare fractie terecht. Het mengen van digestaat met verse input en het verpompen naar de vergister leek niet te worden beïnvloed door de aanwezigheid van bermgras, en ook het ontwateren en nacomposteren verliep zonder problemen.
Ils Moorkens van VITO ging dieper in op de economische haalbaarheid van droge bermgrasvergisting, waarbij de methode van de onrendabele top (OT) berekening werd toegepast. Er werden 3 scenario’s berekend. Hieruit bleek dat bermgrasvergisting nog steeds niet rendabel is zonder steun, maar dat de kostprijs wel lager ligt in vergelijking met 100% GFT-vergisting. Voor de details van de scenario’s en de invloed op de OT verwijzen we naar de presentatie zelf.
Nadien gaf Steven De Meester van UGent toelichting bij WP5: Duurzaamheid van droge bermgrasvergisting. Er is een stijgend belang van duurzaamheid in de maatschappij. Het kiezen voor nieuwe opties heeft slechts zin als ze milieuvriendelijker zijn. Daarom moeten scenario’s vergeleken worden. Dit werd uitgevoerd via een milieu-duurzaamheidsanalyse, waarbij het doel is om de meest duurzame verwerkingsoptie voor bermmaaisel te identificeren. De data-inventarisatie is hierin heel belangrijk. Steven concludeert dat het verwerken van bermmaaisel altijd beter is dan het te laten liggen. De vergisting met goede inkuiling is de meest duurzame optie. Er is een potentieel in Vlaanderen van elektriciteitsproductie voor 13.000 gezinnen, en de uitstoot van 20.000 auto’s zou kunnen vermeden worden.
Nico Vanaken van OVAM sprak over de toekomst van bermgrasvergisting in Vlaanderen.
Hij stelt de conclusies van de prognosestudie van VITO (2013) voor: De haalbaarheid van vergisting van maaisel wordt vergroot door:
- Sensibilisering van de actoren en het draagvlak vergroten
- Oplossen logistieke en technische obstakels (zwerfvuil, verkleining, afvoerlogistiek)
- Stimuleren van verwerking van maaisel door Hernieuwbare Energie- en materialenbeleid
- Concrete investeringen in voorvergistingscapaciteit
De operationele doelstelling onder kringloop 'biomassa van de open ruimte' is om tegen 2020 minimum 10% van het Vlaams bermmaaisel via voorvergisting te verwerken. Daarom worden volgende acties rond bermmaaisel opgestart:
- Mobiliseren van biomassa: concept biomassahubs voor opschalingaanbod lokale biomassastromen
- LNE/AWV project 'Werken aan de berm': aandacht voor spreiden aanbod en opvolging afvoer maaisel, dataregistratie
- Voorkeur voor afvoer naar compostering en voorvergisting /nacompostering
- Betere maaiselkwaliteiten bij voorkeur naar natte vergisters
- Biogaspotentieel verzekeren: timing afvoer, inkuiling bevorderen
- Reductie verspreidingsrisico plantpathogenen/onkruidzaden
Willem Dhooghe van Flanders Bio kwam als laatste spreker met de afsluitende conclusies.
Van deze studiedag kan worden onthouden dat droge vergisting van bermgras in combinatie met GFT zowel biologisch als technisch een haalbare kaart is en op korte termijn in de praktijk kan worden gebracht. Tot 25% bermgras in de input levert geen enkel probleem op, en de laboproeven doen vermoeden dat tot 50% bermgras mogelijk moet zijn. Nog hogere gehaltes bermgras zijn theoretisch wel mogelijk, maar lijken minder zinvol (moeizamer proces, lagere biogasopbrengsten, meer transport nodig…). Een economische evaluatie toonde aan dat ondanks het feit dat co-vergisting van bermgras met GFT nog steeds niet rendabel is zonder overheidssteun, de rendabiliteit toch toeneemt ten opzichte van 100% GFT-vergisting. Wat duurzaamheid betreft, scoort vergisting van bermgras zeer goed, zeker wanneer voldoende aandacht uitgaat naar een snelle afvoer en goede bewaring.
Voor de presentaties van de verschillende sprekers, voegen wij een link toe naar de website van OWS, waarbij je volledig naar onder moet scrollen.
http://www.ows.be/nl/lc_divisions/biogas-consulting-support-bcs/