TransBio
De biogas sector in Vlaanderen is goed voor een jaarlijkse omzet van ca. 50 miljoen euro, vermeerderd met een investeringsvolume ter waarde van 70 miljoen euro per jaar overheen de voorbije 7 jaar. De sector, vermeerderd met diens toeleveranciers is goed voor 1.000 - 2.000 tewerkstellingsplaatsen en voorziet groene energie voor ca. 120.000 gezinnen naast groene warmte voor een equivalent van 20.000 gezinnen. Met een besparing van 625.000 t CO2 eq / j draagt het per MW geïnstalleerd beduidend meer bij aan onze klimaatdoelstellingen dan enig andere hernieuwbare technologie. Bovendien staan de ca. 40 centrales in Vlaanderen in voor een bijkomende verwerking van 1,2 miljoen ton afval naast een overschot van 1,9 miljoen kg N en 1,8 miljoen kg P uit mest door de opwerking naar een waardevolle bodemverbeteraar.
Biogas geniet in Europa dan ook toenemende appreciatie dankzij de toegevoegde waarden die deze sleuteltechnologie biedt bovenop de productie van hernieuwbare energie. Bovendien vormt het als energieproductie technologie een betere energiebasis dan weersafhankelijke technieken zoals wind- of zonne-energie dankzij de betrouwbaarheid/voorspelbaarheid van de productie die aldus een kostendrukkend effect heeft op de energieprijs.
Ondanks desterk toegevoegde economische waarde heeft biogas als basistechnologie toch te kampen met een intrinsiek hoge investerings- en operatiekost en blijft het als hernieuwbare energietechnologie voor een groot deel afhankelijk van financiële ondersteuning. Het spreekt voor zich dat alle betrokkenen, overheden en energiepartners, steunkaders graag tot een minimum wensen te beperken terwijl de biogasproducenten zelf streven naar meer zelfstandigheid, robuuste businessmodellen en dus minder steunafhankelijkheid.
Doelstelling
Met het TransBio project wenst Biogas-E in te zetten op de verdere optimalisatie van het basis bedrijfsmodel door in te zetten op de basiswaarden waaruit de sector initieel is gegroeid: kennis en innovatie. Zodoende moet het bedrijfsmodel voor anaerobe vergisting rendabeler en minder afhankelijk worden van grillige variaties in de ondersteuning. Het uiteindelijke doel is het bekomen van een reductie van de Onrendable Toppen (OT) voor biogas in Vlaanderen.
Aanpak
Vertrekkende van de opgebouwde kennis, marktbevraging bij operationele experts, opvolging van de vooruitgang in het buitenland en gerichte stakeholderinteractie worden scenario’s geïdentificeerd die een significante kostenverlaging of inkomstenverhoging kunnen hebben. Uit deze scenarioanalyse worden de meest zinvolle speerpunten weerhouden waarbij de potentiële knelpunten onderzocht worden. In samenwerking met de Universiteit Gent zal voor elk scenario een economische en/of ecologische doorrekening gebeuren op basis van nauwkeurige simulaties. Vervolgens worden de geselecteerde scenario’s verder begeleid voor effectieve marktintroductie via opleidingen, demonstraties, symposia en algemene platformwerking (incl. gerichte werkgroepen).
Figuur 1 Projectschema: dynamische wisselwerking tussen kennis, praktijk en beleid
De categorieën waaronder scenario-analyse zal plaatsvinden, kunnen als volgt worden onderverdeeld :
- Verminderde kost voor grondstoffen door supply chains voor huidig onbenutte biomassastromen verder te ontwikkelen (bermgras, beheermaaisels, GFT, oogstresidu’s, alternatieve teelten).
- Verhoogde inkomsten uit geproduceerde stroom door meer intelligent in te zetten op intra-day variatie in stroomprijzen en de inzet van biogasinstallaties als “balansregelaars” die kunnen bufferen voor meer grillige energieproductievormen (zoals wind- en zon-energie).
- Diversificatie van de markt door opwerking van biogas naar biomethaan.
- Recuperatie en opwerking van minerale constituenten aanwezig in het digestaat tot hoogwaardige minerale bemesters (N/P/K) die kunnen fungeren als kunstmestvervangers.
Contact:
Biogas-E vzw:
ir. S. Tessens, sam.tessens@biogas-e.be
Universiteit Gent – Vakgroep Landbouweconomie:
Prof. Dr. ir. J. Buysse, jeroen.buysse@ugent.be
Universiteit Gent – Vakgroep Toegepaste Analytische en Fysische Chemie :
Prof. Dr. ir. E. Meers, erik.meers@ugent.be
Met de steun van:
VLAIO-projectnummer: IWT 150411
Technische beschrijving
Het TransBio project spitst zich toe op het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen voor de biogassector in Vlaanderen, met als doel deze sector rendabeler te maken en minder afhankelijk van financiële ondersteuning. Om dit te bereiken worden een aantal scenario's geselecteerd die significante kostenverlaging of inkomstenverhoging kunnen hebben. Deze scenario's worden verder onderzocht in een technische beschrijving, waarbij er een marktoverzicht wordt gegeven van de bestaande technieken en diensten. Hieropvolgend wordt het potentieel van deze technieken en diensten geschetst voor de Vlaamse biogassector. Aansluitend worden er een aantal marktstrategieën onderzocht die kunnen zorgen voor de benutting van dit potentieel.
Onbenutte biomassastromen
Productie van minerale meststoffen uit digestaat
Innovatieve marktmodellen voor elektriciteitsproductie en handel
Flexibiliteitsmechanismen, reservecapaciteit en netstabilisatie
Opwerking van biogas tot biomethaan
- Gebruik van industriële restwarmte voor het drogen van digestaat
- Valorisatie bijproducten opwerkingstechnologie
- Steunmechanisme biomethaan in het Verenigd Koninkrijk
- Steunmechanisme biomethaan in Frankrijk
- Steunmechanisme biomethaan in Nederland
- Opwerking van biogas tot biomethaan
Ecologische en economische doorrekening
Dit pakket bouwt verder op de inzichten verworven in de technische beschrijving van de verschillende scenario's. De economische haalbaarheid en de ecologische impact van de verschillende marktstrategieën worden berekend op basis van de gegevens aangeleverd in de technische beschrijving. De resultaten van deze analyses zullen bijdrage aan de identifidatie van wettelijke en administratieve knelpunten. De economische analyses zullen tevens gebruikt worden voor de impact op de Onrendabele Toppen te bepalen.
Onbenutte biomassastromen
Monovergisting van gemeentelijk bermmaaisel
Productie van minerale meststoffen uit digestaat
Afzet van digestaatproducten in Vlaanderen
Innovatieve marktmodellen voor elektriciteitsproductie en handel
Flexibele elektriciteitsproductie
Opwerking van biogas tot biomethaan
Quickscan-tool
De Quickscan is een handige tool om in één oogopslag de resultaten van TransBio te bekijken. Op een interactieve manier kunnen bedrijven de meest interessante scenario's ontdekken en verder analyseren, op basis hun eigen bedrijfsvoering.
De Quickscan-tool is hier beschikbaar.