Certificatie

Onder andere biomassa-, biogas- en biomethaaninstallaties moeten voldoen aan de vooropgestelde Europese duurzaamheidscriteria om te vermijden dat biomassa uit waardevolle gebieden wordt gebruikt voor energieproductie. 
Hierbij wordt gecontroleerd dat:

  • de grondstoffen voor de productie van deze brandstoffen niet verkregen zijn uit land met een hoge biodiversiteit;
  • de grondstoffen voor de productie van deze brandstoffen niet verkregen zijn uit land met grote koolstofvoorraden;
  • de productie van deze brandstoffen leidt tot voldoende vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.

Vrijwillige schema’s en nationale certificatieschema’s van EU-lidstaten helpen verzekeren dat het geproduceerde biogas of biomethaan duurzaam is.

Vereenvoudigd certificatiesysteem

Operationele steun onder de vorm van GSC en WKC wordt uitsluitend verleend aan duurzaam geproduceerd biogas dat verbrand wordt in een WKK voor de productie van groene elektriciteit en warmte. De manier waarop dit aangetoond moet worden is vastgelegd in volgende regelgeving:

  • Ministerieel besluit houdende het aantonen van biomassakenmerken - gewijzigd op 15/08/2023
  • Besluit van de administrateur-generaal van het VEKA (BAG) over het vereenvoudigd certificatiesysteem voor het aantonen van biomassakenmerken – gewijzigd op 09/10/2023

Het ministerieel besluit omvat de zaken waaraan een uitgebreid biomassarapport moet voldoen. Biogasinstallaties kunnen echter beroep doen op het vereenvoudigde certificatiesysteem om duurzaamheid aan te tonen. Hierbij wordt een verklaring op woord van eer opgesteld dat aan alle van toepassing zijnde duurzaamheidscriteria voldaan is. In het vereenvoudigde certificatiesysteem wordt forfaitair een emissiereductie van 71% toegekend aan de vergisting van energiegewassen, OBA, mest en landbouwafvalstromen indien de transportafstand minder dan 200 km bedraagt en het aandeel energiegewassen maximaal 20% van de inputstromen op massabasis bedraagt.

Op 3 april 2024 werd het BAG opgeheven en volledig geïntegreerd in het ministerieel besluit houdende het aantonen van biomassakenmerken. Dit bracht geen inhoudelijke wijzigingen aan het vereenvoudigd certificatiesysteem met zich mee.

Registratiesysteem voor hernieuwbare gassen

Garanties van Oorsprong (Vlaanderen)

In 2019 werd beslist om het registratiesysteem voor hernieuwbare elektriciteit in Vlaanderen uit te breiden naar hernieuwbare warmte, koude en gas. Deze uitbreiding kwam er op basis van artikel 19 in de richtlijn hernieuwbare energie (Richtlijn (EU) 2018/2001), waar lidstaten verplicht werden de oorsprong van alle vormen van hernieuwbare energie te garanderen. In Vlaanderen werd ervoor gekozen het bestaande registratiesysteem uit te breiden naar andere energievormen, waarbij uitwisseling tussen de verschillende energievormen mogelijk moet worden op termijn.

De verantwoordelijkheden voor het registratiesysteem worden verdeeld onder een productiecoördinator en een productieregistrator. Voor hernieuwbaar gas is de productiecoördinator de VREG en de productieregistrator Fluxys. De productiecoördinator kent garanties van oorsprong (GO) toe voor de netto-energie die op een net wordt geïnjecteerd. GO’s voor gas zullen ook uitgereikt worden wanneer het gas niet geïnjecteerd wordt, maar fysiek via een distributiesysteem wordt overgedragen, zoals bij het transport van bio-LNG. De productieregistrator behandelt de aanvraag tot toekenning van GO’s en  registreert de hoeveelheid gas die een installatie produceert. 

GO’s kunnen aangekocht worden door bedrijven, huishoudens en publieke organisaties. Op vandaag worden ze gebruikt om het groen gasverbruik van het gemeentehuis van Merksplas, Fluxys, sociale woningen in Bilzen en een industrieel bedrijf in Vlaanderen te staven. Deze GO’s kunnen nog niet internationaal verhandeld worden, voor meer informatie kan je terecht op de website van het REGATRACE project. Eén van de kerntaken van dit project was het opzetten van een efficiënt systeem voor het verhandelen van Garanties van Oorsprong (GO) voor biomethaan en andere hernieuwbare gassen. 

Europees erkende vrijwillige certificatieschema's 

Bij het verhandelen van biomethaan op de compliance markt volstaat een GO niet maar is een Proof of Sustainabillity (PoS) vereist. Dit kan verkregen worden door het volgen van een Europees erkend vrijwillig certificatieschema. Alle erkende schema's kunnen teruggevonden worden op de website van de Europese Commissie, de meest gekende systemen in Vlaanderen zijn ISCC, RedCert en 2BS. In dit geval voert een externe auditor jaarlijks een audit uit waarbij onderandere de emissieberekening, massabalans, bewijsmaterialen... gecontroleerd worden. 

De verkregen certificaten zijn verhandelbaar binnen de EU. Om te waarborgen dat alleen duurzame volumes van hernieuwbare brandstoffen, zoals biomethaan, meetellen voor de Europese CO₂-reductiedoelstellingen en om dubbeltelling te voorkomen, zet de Europese Commissie de Union Database (UDB) op. Deze traceerbaarheidstool volgt elke stap in de keten en zorgt ervoor dat de duurzaamheidscriteria strikt worden nageleefd. Als biomethaanproducent word je verplicht om de geproduceerde volumes biomethaan te registreren, inclusief het bijbehorende bewijsmateriaal en alle transacties. 

Biomethaan in ETS

In Vlaanderen is het mogelijk om biomethaan te verkopen aan een ETS-installatie waarbij deze, onder bepaalde voorwaarden, een emissiefactor van nul kan toegekend krijgen. Dit betekent dat de installatie geen CO2-emissierechten hoeft aan te kopen voor het verbranden van biomethaan. Er zijn twee scenario’s waarin biomethaan kan worden ingezet:

  1. Rechtstreekse verbranding: biomethaan wordt direct verbrand in een verbrandingsinstallatie van een BKG-installatie.
  2. Indirecte afname via het aardgasnet: biomethaan wordt ingekocht via het aardgasnet, zonder dat het fysiek geleverd hoeft te worden. 

Bij de indirecte afname via het aardgasnet hoeft er geen specifieke melding te worden opgenomen in het monitoringplan (MP) van de biomethaaninzet. In het jaarlijkse emissieverslag (EJR) moet de hoeveelheid gebruikt biomethaan worden vermeld, samen met:

  • Een aankoopbewijs om aan te tonen dat de BKG-installatie de enige koper is van het biomethaan.
  • Certificaten van een door de Europese Commissie erkend schema (PoS) om aan te tonen dat aan de duurzaamheidscriteria is voldaan.
  • De annulatie van een gelijk aantal Garanties van Oorsprong (GO’s) bij de relevante instantie in de lidstaat van herkomst. Indien er geen uitgevende instantie is voor GO’s in de herkomstlidstaat kan het biomethaan niet worden opgenomen in ETS.

Meer informatie kan je terugvinden in het VEKA document Praktische aspecten behandeling groen gas in ETS in Vlaanderen.

Biomethaan in ETS2

In april 2024 keurde de Europese Raad het nieuwe emissiehandelssysteem (ETS2) goed voor de gebouwen-, wegtransport- en kleine industriesector. Het systeem, dat in 2027 van start zou gaan, introduceert een CAP en TRADE systeem voor brandstofleveranciers om emissies te monitoren en te verhandelen. ETS2 is nodig omdat de lidstaten achterblijven in het behalen van emissiereductiedoelen, vooral in de gebouwen- en transportsector. De CO2-prijs start rond 45 €/ton CO2-equivalent.

Voor biomethaan kan een emissiefactor van 0 worden toegekend, mits een bewijs van duurzaamheid (PoS) voorhanden is. Een Sociaal Klimaatfonds wordt opgezet om kwetsbare groepen te ondersteunen bij de overgang.

Meer informatie over ETS 2 in het winter bio-energiemagazine van 2023.

Biomethaan als biobrandstof (transport)

Elk lot hernieuwbare transportbrandstof (bio-CNG en bio-LNG) moet online geregistreerd worden via een productverklaring. Deze productverklaring bevat gegevens over de hoeveelheid, de oorsprong, PoS, productbeschrijving enz. Daarnaast moeten alle producttransacties geregistreerd worden vanaf het moment van op de markt brengen tot in verbruikstelling via een massabalans.