Fluvius is het netbedrijf verantwoordelijk voor het aanleggen, beheren en onderhouden van distributienetten waaronder dat voor aardgas. Hilde Vanbelle, diensthoofd assets- en netarchitectuur gas en warmte bij Fluvius, en Katelijn Putman, beleidsontwikkelaar gas bij Fluvius, delen hun visie over biomethaan. Samen met het volledige team staan ze in voor het beleid van de assetstructuur van het gasnet en stellen ze investeringsregels en onderhoudsbeleid voor de netten op. Daarbij is het van groot belang rekening te houden met de toekomst, en in deze context met de te verwachten toename in biomethaanproductie en -injectie in de gasnetten.
Dag Hilde en Katelijn, de Europese Unie heeft met het REPowerEU plan de ambitie om 35 miljard m³ biomethaan te produceren tegen 2030. Is het gasnet klaar voor de injectie van meer biomethaan in de (nabije) toekomst?
Hilde: Tot voor kort had Fluvius de verplichting om bijna alle Vlaamse huishoudens aansluitbaar te maken. Het gasnet is de voorbije decennia dan ook sterk gegroeid. Hierdoor verwachten wij de biomethaaninjecties die zich aandienen ook op te kunnen vangen in onze netten.
Katelijn: Anderzijds weten we ook welke oplossingen we achter de hand moeten houden indien netcongestie optreedt. Congestie treedt op wanneer de gasvraag te laag is om de hoeveelheid geproduceerde biomethaan binnen hetzelfde net op te vangen.
Welke oplossingen zijn dit dan?
Hilde: De mogelijke oplossingen zijn sterk afhankelijk van de verwachte volumes en de locatie waar de injectie zich voordoet. Het middendrukgasnet heeft doorgaans een druk van 15 of 5 bar. Deze druk op het net kan, bijvoorbeeld in de zomer, verlaagd worden zodat er meer biomethaaninjectie mogelijk is. Daarnaast kan bij overaanbod een deel van het gas teruggestuurd worden naar het hogedruknet van Fluxys.
Zijn bepaalde locaties meer opportuun voor biomethaanproductie gegeven het beschikbare gasnet?
Hilde: De meest geschikte locaties zijn die waar grote afnemers zitten (industrie, tuinders…). Daarnaast heeft een industriële klant een quasi constante gasvraag terwijl dit niet het geval is bij verwarmingsklanten. Gezien biomethaaninjectie een constant gegeven betreft, is dit beter te rijmen met netten waarop ook industrie aangesloten is. Toch verwachten we dat er weinig locaties zijn waar biomethaan niet kan geïnjecteerd worden. Het is wel aan te raden bij de conceptfase van het project eens af te stemmen met de distributienetbeheerder.
"Toch verwachten we dat er weinig locaties zijn waar biomethaan niet kan geïnjecteerd worden."
Welke veiligheidsmaatregelen zijn er verbonden aan biomethaaninjectie?
Katelijn: De productie-installatie en de injectiecabine zelf moeten in lijn zijn met de wetgeving die erop van toepassing is, zoals de PED (Pressure Equipment Directive) en de ATEX-richtlijnen. Als daaraan voldaan is, kunnen deze installaties perfect veilig werken.
Hilde: Het is cruciaal dat het geïnjecteerde biomethaan veilig gebruikt kan worden in de toestellen van de klant. Daarom gebeurt in elke injectiecabine een continue kwaliteitsmeting met behulp van een gaschromatograaf. Indien de kwaliteit onvoldoende wordt bevonden, wordt het geproduceerde gas teruggestuurd naar de opzuiveringsinstallatie. De kwaliteitseisen waaraan voldaan moet worden, zijn opgenomen in ‘G8/01 Voorschrift voor decentrale gasinjectie’ opgesteld door Synergrid. Enkele keren per jaar gebeurt er ook een bijkomende controle op een aantal gasstalen. Hierbij wordt bijzondere aandacht gegeven aan mogelijke restproducten zoals zware metalen.
Aan welke kosten kan een producent zich verwachten bij gasinjectie?
Katelijn: Er is een éénmalige investeringskost van €130.000 tot €250.000 voor de injectiecabine. Indien een netuitbreiding noodzakelijk is, dient er rekening gehouden te worden met een kost van ± €100 per lopende meter(1). De operationele kosten betreffen hoofdzakelijk onderhoud, de verwerking en het ter beschikking stellen van meetgegevens, kalibraties van de apparatuur, staalnames en interventies. Daarenboven wordt een injectietarief van ongeveer 0,58 euro per MWh(1) aangerekend. Dit tarief wordt bepaald door de VREG. De kwaliteitsmeting en odorisatie van het gas zijn ten laste van Fluvius.
Tegenover deze kosten staan natuurlijk ook inkomsten.
Hilde: Klopt. Net zoals voor aardgas moet een contract afgesloten worden met een gasleverancier. Het verschil is echter dat een biomethaanproducent bovenop de gasprijs ook nog certificaten ontvangt. Deze certificaten kunnen op hun beurt zowel in het binnen- als buitenland verhandeld worden.
Katelijn: Het is pas met de huidige hoge gasprijzen dat de productie van biomethaan voor injectie in het gasnet rendabel is zonder steunmaatregelen. De variërende gasprijs, die sterk afhankelijk is van macro-economische
gebeurtenissen, zorgt echter wel voor een onzeker investeringsklimaat.
Het streefdoel is om volledig onafhankelijk te worden van fossiel aardgas. Zien jullie dit op vandaag mogelijk?
Katelijn: Op basis van studies met betrekking tot het biomethaanpotentieel wordt verwacht dat 10% van het huidige distributieverbruik vergroend kan worden. Veel is echter afhankelijk van het toekomstige aantal gasklanten en hun verbruiksprofiel. Voorbeelden uit de praktijk tonen aan dat complexere netsystemen nodig worden bij toenemende lokale productie van biomethaan. In Denemarken bijvoorbeeld is 30-50% van het gasverbruik biomethaan en kunnen er tijdens de zomer problemen optreden met netcongestie ten gevolge van een verminderde gasvraag. Om deze op te lossen, zijn bijkomende investeringen in dure opslagmogelijkheden noodzakelijk.
Hilde: De context is in Vlaanderen ondertussen sterk veranderd. Zo worden er bij grote nieuwbouwprojecten niet langer gasaansluitingen toegestaan. Dit betekent dat huishoudens elektrificeren, maar voor de industrie is dit niet altijd mogelijk. Wanneer het groen gas hoofdzakelijk voor industrie bestemd is, speelt temperatuur afhankelijkheid, en bijgevolg het eerder vernoemde zomerprobleem, minder een rol.
"Onmiskenbaar is wel dat biomethaan een oplossing is voor nù."
De toekomst is dus nog zeer veranderlijk?
Hilde: Inderdaad. Wij hebben verschillende ideeën omtrent de toekomst van de gasnetten. Onmiskenbaar is wel dat biomethaan een oplossing is voor nù. Dit dankzij de sterke uitwisselbaarheid met aardgas. Waterstof kan daarentegen, door de lagere energie-inhoud en andere karakteristieken, slechts tot 20 % bijgemengd worden zonder dat ingrijpende wijzigingen aan gebruikstoestellen nodig zijn. Daardoor wordt waterstof, gecombineerd met biomethaan, eerder gezien als een oplossing op lange termijn.
Lees dit en andere interviews ook in ons Biogas-E wintermagazine 2022.
Inhoud: © Biogas-E magazine
Foto: © Fluvius
(1) Tarieven 2022