Wouter Platteau, gedelegeerd bestuurder bij BiogasTec, geeft zijn kijk op biomethaanproductie in België.
Dag Wouter, wat is het verhaal achter BiogasTec?
BiogasTec werd in 2005 opgericht in samenwerking met Trevi. Wij ontwikkelen en begeleiden biogasprojecten van idee tot en met exploitatie. Binnen de projecten wordt er maximaal aandacht geschonken aan de lokale integratie van de installatie. Op deze manier kan de geproduceerde elektriciteit en warmte optimaal benut worden. Momenteel bestaat ons BiogasTec-portfolio uit zes operationele installaties in Vlaanderen en zijn we bezig met de opbouw van één nieuwe installatie in Wallonië. Vier van onze installaties bereikten reeds het einde van hun initiële steunduur van tien jaar en werden succesvol verlengd.
Albertstroom in Grobbendonk behoort met zijn geïnstalleerd vermogen van 13 MWe tot de grootste biogasprojecten in Vlaanderen. Hoe smelt deze gigant samen met de omgeving?
De verbranding van biogas in een WKK levert zowel warmte als elektriciteit op. Bij Albertstroom wordt deze elektriciteit gebruikt om een naastgelegen bedrijf rechtstreeks van stroom te voorzien terwijl de warmte via een lokaal warmtenet ingezet wordt door een omliggende betoncentrale voor het drogen van prefab betonplaten. De opgewekte warmte wordt ook gebruikt voor het aandrijven van een organische rankinecyclus. Hierbij wordt hetzelfde principe als bij een stoomturbine gehanteerd met als enige verschil dat een organisch medium wordt ingezet in plaats van water. Door het lagere kookpunt kan energie opgewekt worden met lagere temperaturen. Het digestaat wordt gescheiden in een dikke en dunne fractie waarvan de dunne fractie biologisch verwerkt wordt en navolgend wordt ingedampt onder vacuüm, tot loosbaar water en een concentraat bekomen wordt. Dat laatste wordt opnieuw gemengd met de dikke fractie, resulterend in een eindproduct dat in de landbouw toegepast kan worden. Op heden wordt er nagegaan of het water onttrokken uit het digestaat een nuttige toepassing kent. Deze bovenstaande optimalisaties maken ons minder afhankelijk van subsidies.
Kan biogasproductie rendabel zijn zonder overheidssteun?
Tot op vandaag is de biogassector nog steeds sterk afhankelijk van steunmaatregelen vanuit de overheid. Helaas is deze steun voor biogasinstallaties eindig, wat voor heel wat onzekerheid zorgt naar de toekomst toe. Om zonder steun te kunnen werken, dient de elektriciteitsprijs in verhouding tot de prijs van de grondstoffen voldoende hoog te zijn. De hogere elektriciteitsprijs van vandaag is een opportuniteit, maar brengt ook een onvermijdelijke maatschappelijke kost met zich mee. Daarnaast is biogasproductie een brandstoftechnologie en dus afhankelijk van grondstoffen. Doordat verschillende Europese lidstaten hier sterk op inzetten, komt de prijs sterk onder druk te staan. Om deze twee belangrijke factoren zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen, is een regelgeving op Europees niveau wenselijk.
Is het maken van de overstap naar biomethaan een mogelijke oplossing voor deze afhankelijkheid?
Afgelegen installaties ervaren doorgaans meer moeilijkheden bij het bewerkstelligen van synergie met derden, en bijgevolg ook met het realiseren van een grotere onafhankelijkheid van staatsteun. Deze uitbaters is het dan ook aan te raden om over te schakelen naar biomethaan bij afloop van de steunmaatregelen. Op heden is er echter geen steun voor biomethaanproductie in Vlaanderen, enkel het toekennen van garanties van oorsprong. In tegenstelling tot het meer lokale verhaal van biogas-WKK’s is dat van biomethaan dus eerder internationaal. Mede door deze internationale aanpak geloof ik dat biomethaan een uitweg kan zijn voor de lokale politieke onzekerheden. Maar of een massale overschakeling naar biomethaan een goede zaak is voor Vlaanderen is twijfelachtig. Gezien de tot op heden beperkte Vlaamse biomethaanmarkt, kan buitenlandse verkoop van het in Vlaanderen geproduceerde biomethaan verwacht worden, met als gevolg dat er dus geen bijdrage wordt geleverd aan de Vlaamse CO2-reductiedoelstellingen. Daarnaast resulteert dit in een verminderde groene stroomproductie en een verminderde netstabiliteit. Dat terug invullen, zal eveneens een prijskaartje hebben.
"Mede door deze internationale aanpak geloof ik dat biomethaan een uitweg kan zijn voor de lokale politieke onzekerheden."
Zijn er ook redenen om als producent de overstap richting biomethaan niet te maken?
Een toepassing van gas in het algemeen is elektriciteitsproductie via een STEG-centrale (stoom- en gascentrale). Het lijkt dus niet zinvol om biogas op te zuiveren tot biomethaan om dit daarna om te zetten naar elektriciteit in een STEG-centrale terwijl dit rechtstreeks, zonder verliezen, kan vanuit biogas. Daarnaast resulteert de productie van elektriciteit uit biogas met een WKK in een groter totaalrendement wanneer de warmte nuttig wordt ingezet. Ook is het financieel voordeliger wanneer er niet geïnvesteerd moet worden in zowel een biomethaaninstallatie als een STEG-centrale. Bijkomend is het belangrijk dat de technologie voor digestaatverwerking hierop aangepast is omdat er minder of geen warmte overblijft wanneer men kiest voor volledige biomethaanproductie. Ondanks deze barrières kent biomethaan (buiten Vlaanderen) een sterke evolutie en heeft het zeker potentieel als biobrandstof.
Heeft biomethaan een plaats in de toekomst van BiogasTec?
Toch wel. Zo plannen we een piloot biogasopzuiveringsinstallatie op onze site in Grobbendonk. Dit laat ons toe ervaring op te doen rond het concept biomethaan en klaar te staan, mochten we ooit genoodzaakt zijn om over te schakelen van WKK naar biomethaan.
"Het is cruciaal om snel duidelijke signalen te ontvangen vanuit de overheid zodat er lange termijn beslissingen gemaakt kunnen worden."
Vanuit de Europese Commissie worden de lidstaten van Europa zwaar onder druk gezet om biomethaan te produceren. Op dit moment bevinden de biogas- en biomethaansector zich echter in een mistwolk waardoor de toekomst eerder onduidelijk is. De onzekerheid die er vandaag heerst vanwege overwinstbelastingen en het invoeren van variabele bandingfactoren is moordend voor de sector. Dergelijke zaken invoeren, zowel retroactief als ondanks contractuele afspraken, ondermijnt het vertrouwen van ondernemers zoals wij. Het is cruciaal om snel duidelijke signalen te ontvangen vanuit de overheid zodat er lange termijn beslissingen gemaakt kunnen worden. De stabiliteit en het daaruit voortvloeiende vertrouwen is echt noodzakelijk voor de toekomst van biogas en biomethaan in Vlaanderen en bij uitbreiding Europa.
Raadpleeg hier het volledige Biogas-E magazine.
Inhoud: © Biogas-E magazine
Foto: © Jeroen Vranckaert